Analiza raportów niefinansowych 300 europejskich przedsiębiorstw: polskie firmy nie monitorują dostatecznie zagrożeń wynikających z ryzyk klimatycznych

Nowe dane – opublikowane przez Frank Bold w punkcie zwrotnym dla sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju w Europie – wskazują na pewne, choć niewystarczające, postępy w ujawnianiu przez przedsiębiorstwa informacji dotyczących klimatu i środowiska.

Tylko niewielka część przedsiębiorstw – około 30% – dostarcza wystarczająco szczegółowych informacji na temat swojej polityki i ryzyk klimatycznych, które pozwalają zrozumieć ich rozwój, pozycję, wyniki i wpływ na środowisko.

Podobnie jak w przypadku sprawozdawczości finansowej, poprawa raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju jest niezbędna do lepszego radzenia sobie z pułapkami i wykorzystywania szans w szybko zmieniającym się świecie. Skoncentrowanie się na publikowaniu istotnych i znaczących informacji ma kluczowe znaczenie dla tworzenia wysokiej jakości, przydatnych do podejmowania decyzji, raportów zarówno dla firm, jak i inwestorów. Informacje publikowane przez przedsiębiorstwa w obszarze istniejących dla nich ryzyk i wywieranych skutków związanych ze zmianami klimatycznymi i szerszymi zagadnieniami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju są głównym narzędziem dla inwestorów, banków i uczestników rynku finansowego, pozwalającym zrozumieć działania i strategie przedsiębiorstw, w które inwestują.  

Przepisy dotyczące ujawniania informacji na temat zrównoważonego rozwoju w Europie zostaną zmienione w 2021 r. w ramach gruntownego przeglądu regulacji rynku finansowego. Co ważne, plany te obejmują wprowadzenie standardów raportowania. Jest to punkt zwrotny dla europejskich decydentów politycznych, którzy mają wyjątkową okazję do zajęcia się lukami zidentyfikowanymi w badaniu i zapewnienia bardzo potrzebnych wytycznych oraz poczucia pewności dla przedsiębiorstw działających w kluczowych sektorach.

Do najważniejszych wyników nowych badań dot. raportowania informacji na temat klimatu i środowiska naturalnego w ponad 300 przedsiębiorstwach z Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej (w tym 73 z Polski), opublikowanych przez Frank Bold (pozarządową organizację prawniczą działająca w interesie publicznym i koordynującą działania Alliance for Corporate Transparency), należą:

• Polityki, plany i ryzyka klimatyczne:
  • 42% przedsiębiorstw nie wyjaśnia głównych ryzyk. Jeśli chodzi o odpowiednie polityki, 23% nie przekazuje istotnych informacji, a 46% nie opisuje wyników ich wdrażania.
• Cele: 
  • Stosunkowo niewiele przedsiębiorstw informuje o celach w zakresie zmian klimatycznych (16%) i konkretnych ryzykach w sposób uwzględniający planowane przejście gospodarki europejskiej na model niskoemisyjny (np. poprzez zastosowanie metodyki opartej na dowodach naukowych w celu określenia celu i harmonogramu odejścia od węgla).
    
• Grupa Zadaniowa ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD) i sektor finansowy:
  • Liczba przedsiębiorstw ujawniających informacje odpowiadające kryteriom sprawozdawczości w zakresie ryzyka opartym na rekomendacjach TCFD, takim jak horyzonty czasowe, scenariusze klimatyczne, strategia zarządzania ryzykiem itp., pozostaje bardzo niska (od 2% do 28% w zależności od kryteriów). Podobnie, przedsiębiorstwa z sektora finansowego zaskakująco nie wykorzystują – wbrew zaleceniom Komisji Europejskiej – wskaźników dotyczących ich ekspozycji na ryzyko klimatyczne.
• Emisje i obroty
  • Sprawozdawczość na temat 3 zakresu emisji gazów cieplarnianych (24%), intensywności emisji (32%) i obrotów ze zrównoważonej działalności (5%) nie jest zbyt powszechna, mimo że jest bardzo istotna dla analizowanych przedsiębiorstw.
• Kwestie środowiskowe: 
  • Ocena ujawnianych przez przedsiębiorstwa informacji dotyczących wykorzystania zasobów naturalnych, zanieczyszczenia i różnorodności biologicznej wygląda podobnie, przy jeszcze niższym poziomie raportowania konkretnych informacji (10%).
• Pozytywne zmiany: 
  • Odnotowano nieśmiałe, ale obiecujące postępy (16% wzrost liczby przedsiębiorstw publikujących szczegółowe informacje na temat ich polityk), ale poprawa ta dotyczy głównie Hiszpanii, gdzie odnotowano 20% wzrost sprawozdawczości dotyczącej celów klimatycznych.
• Różnice regionalne:
  • 25% przedsiębiorstw z Południowej Europy wyjaśnia dostosowanie do celów klimatycznych opartych na dowodach naukowych. W Europie Środkowej i Wschodniej robi to zaledwie 4%.

W przypadku polskich przedsiębiorstw:

• tylko 2 z nich (2,7%) odwołuje się przy ustalaniu swoich celów klimatycznych do danych opartych na dowodach naukowych;
• kluczowe wskaźniki efektywności (KPI) w zakresie intensywności emisji gazów cieplarnianych są monitorowane tylko przez 17,8% polskich przedsiębiorstw, w porównaniu ze średnią 28,7% dla wszystkich analizowanych krajów;
• 57,6% polskich przedsiębiorstw informuje o zużyciu wody, a 9,6% wyjaśnia zagrożenia związane z jej niedoborem, co odpowiada średnim wynikom uwzględniającym wyniki dla wszystkich analizowanych krajów.
• aż 72,6% polskich przedsiębiorstw nie informuje o swoich politykach w zakresie bioróżnorodności, a tylko 5,5% określa kluczowe kwestie i cele swojej polityki w tym obszarze. Tylko 1 przedsiębiorstwo opisuje rezultaty związane ze stosowaniem takiej polityki w odniesieniu do zakładanych w niej celów.

Potrzebne są jaśniejsze obowiązki i standardy, aby wyjaśnić, jakie są oczekiwania wobec przedsiębiorstw z różnych sektorów w zakresie informacji, które powinny być przez nie ujawniane i w jaki sposób powinny te obowiązki wdrażać. Jednocześnie pozwoli to na wyrównanie warunków konkurencji między przedsiębiorstwami i da szansę przygotowania na przyszłość.

————————————

O stanie regulacji dot. ujawniania informacji niefinansowych:

Zgodnie z obowiązkami wprowadzonymi przez unijną dyrektywę w sprawie ujawniania informacji niefinansowych, od 2018 r. duże przedsiębiorstwa, banki i ubezpieczyciele są zobowiązani do ujawniania istotnych informacji dotyczących kwestii środowiskowych, społecznych. pracowniczych, praw człowieka oraz zwalczania korupcji. Jednakże, jak wynika z poprzednich badań Alliance for Corporate Transparency dotyczących ujawniania informacji przez 1000 europejskich przedsiębiorstw, jakość i istotność ujawnianych informacji jest wciąż na krytycznie niskim poziomie. Zgodnie z zapowiedziami Komisja Europejska planuje przedstawić wniosek w sprawie reformy regulacji na początku 2021 r. Przewiduje się, że Parlament Europejski będzie głosował nad tym projektem jesienią.

Unia Europejska ma ambitny program na rzecz zrównoważonego finansowania, który koncentruje się na przekierowaniu prywatnych i publicznych pieniędzy na działania zrównoważone i dąży do znalezienia dodatkowych 180 miliardów euro rocznie potrzebnych do osiągnięcia uzgodnionych w Paryżu celów na 2030 r. Europejski Zielony Ład i pakiet na rzecz odbudowy również odnoszą się bezpośrednio do potrzeby ujawniania przez przedsiębiorstwa wiarygodnych i istotnych danych dotyczących zrównoważonego rozwoju. Ponadto inwestorzy, biegli rewidenci, stowarzyszenia bankowe, grupy konsumenckie i wiodące przedsiębiorstwa wzywają do standaryzacji sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju, zarówno na szczeblu UE, jak i międzynarodowym. Wszystkie te podmioty, a także inicjatywy globalne, takie jak Grupa Zadaniowa ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem, odnotowują powolne, ale niewystarczające postępy w tym obszarze. Proces reformy ram prawnych UE ma potencjał, by oczekiwane zmiany przyspieszyć.

Komentarz polskiego oddziału Frank Bold:

Nawet dziś, gdy struktura gospodarki zmienia się w związku ze zmianami klimatycznymi, zdecydowana większość przedsiębiorstw nie ujawnia istotnych danych na temat zmian klimatycznych i związanych z nimi zagrożeń, co ma zasadnicze znaczenie dla podejmowania decyzji przez inwestorów i rady nadzorcze. Badania co prawda wykazały znaczny wzrost raportowania celów klimatycznych w oparciu o  dowody naukowe, jednakże dotyczy to przede wszystkim Hiszpanii, gdzie i tak robi to mniej niż połowa analizowanych przedsiębiorstw. W Polsce informacje takie publikuje zaledwie 2,7% (2 z 73) przedsiębiorstw objętych badaniem. 

Bartosz Kwiatkowski, Dyrektor Fundacji Frank Bold

Linki do raportu, nowej strony internetowej poświęconej badaniu i bazy danych, którą można filtrować według sektora działalności przedsiębiorstwa, jego obrotu oraz kraju siedziby:  

• raport: https://bit.ly/3eM4lCN
• baza danych: https://bit.ly/2U5vhUP
• strona internetowa: https://www.allianceforcorporatetransparency.org/