Dwanaście konkretnych działań na rzecz lasów koniecznych do ochrony przed powodzią. Apel organizacji do Ministerstwa Klimatu

Ponad 40 organizacji z całej Polski wysłało do Ministerstwa Klimatu i Środowiska list, w którym domagają się pilnych i odważnych działań na rzecz zmiany gospodarki leśnej w lasach górskich i wodochronnych. 

Zdaniem organizacji wprowadzenie 12 konkretnych rozwiązań jest konieczne, by w przyszłości łagodzić skutki powodzi podobnych do tej, która nawiedziła w ostatnich dniach Polskę południowo–wschodnią. Wśród koniecznych działań organizacje wymieniają przede wszystkim zakończenie wycinek w wodochronnych lasach górskich i tych położonych na stokach, a także ochronę i odtwarzanie mokradeł oraz innych miejsc naturalnej retencji wody.

–⁠ ⁠Mieszkamy na Dolnym Śląsku i od lat bronimy tutejszych lasów przed wycinkami, wskazując m.in. ich wartość w walce ze skutkami ulewnych deszczy. To co się dzieje w ostatnich dwóch tygodniach pokazuje, jak ważna jest prawidłowa ochrona lasów i wzmacnianie potencjału naturalnych ekosystemów do utrzymywania wody. Mamy nadzieję, że w obliczu tej katastrofy rządzący zaczną wreszcie na poważnie traktować pozaprodukcyjne funkcje lasów, choćby takie jak funkcja wodochronna – mówi Paweł Wrabiec ze Stowarzyszenia Sudety Środkowe.

–⁠ ⁠Obecne powodzie to dowód, że musimy lepiej zabezpieczyć się przed pogłębiającym się kryzysem klimatycznym. Chodzi nie tylko o szybkie odejście od spalania paliw kopalnych, ale również pilne podjęcie działań służących ograniczeniu skutków kryzysu, takich jak nawałnice, powodzie, susze. Lasy są w tym względzie ogromnym sojusznikiem, ale aby w pełni wykorzystać ich potencjał, polski rząd musi pilnie zreformować gospodarkę leśną w lasach górskich i wodochronnych – mówi Tymoteusz Dadok z Inicjatywy Las Wokół Miast. 

–⁠ ⁠Lasy działają jak ogromne gąbki. Szybką chłoną opady i potem powoli uwalniają wodę do środowiska. Takie spowolnienie spływania wody w doliny jest szczególnie ważne w górach. Z jednej strony pozwala to ograniczyć powodzie i podtopienia, z drugiej – susze, gdyż wolno spływająca woda pozwala na dłużej utrzymać ją w środowisku. W interesie nas wszystkich jest, by te gąbki działały jak najlepiej – mówi Małgorzata Górska z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

– ⁠Powodzie zdarzały się również w czasach przed kryzysem klimatycznym, ale naukowcy są zgodni, że ich intensywność i częstotliwość będzie się zwiększać wraz z pogłębiającym się kryzysem klimatycznym. Aby walczyć ze skutkami żywiołu potrzebujemy m.in. zmian w podejściu do górskich lasów – mniej wycinek, które niszczą naturalną retencję, mniej dróg przecinających górskie lasy, by w czasie gwałtownych opadów drogi te nie zmieniały się niczym rynny w zagrażające dolinom potoki. My tu w okolicy Bielska–Białej miasta pod górami, dotkliwie w czerwcu i ponownie teraz we wrześniu przekonaliśmy się, że woda płynie z gór! – mówi Renata Lejawka ze Stowarzyszenie Atmosfera.

– W czasach katastrofy klimatycznej poprzez dobre zarządzanie wodą w lasach możemy łagodzić skutki powodzie i susze. Dlatego musi stać się ono jednym z kluczowych zadań Lasów Państwowych. Lasy Państwowe muszą zatrudniać specjalistów z tej dziedziny, zbierać i udostępniać systemowo dane dotyczące wody w lasach, ważne jest też by temat wody był systematycznie uwzględniany w planach urządzenia lasu – na razie nie jest – mówi Marta Jagusztyn z Fundacji Lasy i Obywatele.

– Obecny rząd wie, że ochrona przyrody jest ważna dla Polek i Polaków. Stąd w umowie koalicyjnej znalazły się m.in. obietnica wprowadzenia zakazu wycinek w 20 proc. polskich lasów. Zakończenie pozyskania drewna w wielu lasach górskich i wodochronnych nie tylko pozwoli zbliżyć się do realizacji tej obietnicy, ale służyć będzie również lepszemu zabezpieczeniu społeczeństwa, przyrody i infrastruktury przed pogłębiającym się kryzysem klimatycznym – mówi Krzysztof Cibor z Greenpeace.

– Potrzebujemy takiej zmiany przepisów, która przeniesienie ochronę lasów z papieru do rzeczywistości i pomoże w przyszłości zapobiegać tak dramatycznym zdarzeniom, jak te, które obserwujemy w czasie trwających powodzi – dodaje Bartosz Kwiatkowski, prawnik i dyrektor Frank Bold. – Zgodnie z ustawą o lasach za lasy szczególnie chronione mogą być uznane lasy, które chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów. Obecnie lasy takie stanowią ponad 21 proc. powierzchni leśnej, znajdującej się w zarządzie Lasów Państwowych. Niestety, często sposób prowadzenia w nich gospodarki leśnej nie różni się znacząco od tych obszarów, których nie objęto szczególną ochroną – wyjaśnia.

Pod listem do ministerstwa podpisały się następujące organizacje:

1. Fundacja Psubraty
2. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
3. Fundacja Greenpeace Polska
4. Fundacja Lasy i Obywatele
5. Prawo do Przyrody
6. Inicjatywa Dzikie Karpaty
7. Fundacja The Climate Lab
8. Inicjatywa Puszcza Biała
9. Stowarzyszenie MULTIFORM 
10. Stowarzyszenie Nasz Las Tulecki
11. Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze
12. Stowarzyszenie Sąsiedzkie Wojnówko
13. Wspólny Las
14. Ratujmy kleszczowskie wąwozy
15. Koalicja ZaZieleń Poznań
16. Stowarzyszenie Doliny 
17. Fundacja Dzika Polska
18. Fundacja Wilk i Inni Mieszkańcy Lasu
19. Eko-Logiczna Lubelszczyzna
20. Stowarzyszenie Okolica
21. Stwarzyszenie Sudety Środkowe
22. Fundacja Zielone Światło
23. Zielone Wiadomości
24. Stowarzyszenie Olszówka
25. Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne
26. Poznańska Inicjatywa Leśna
27. Stowarzyszenie Rzeczniczki Przyrody
28. Fundacja Mysikrólik Na Pomoc Dzikim Zwierzętom 
29. Fundacja Leśni Agronauci
30. Stowarzyszenie Atmosfera
31. Inicjatywa Las Wokół Miast Bielsko-Biała
32. Stowarzyszenie Polska 2050 – koło Bielsko-Biała
33. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot 
34. Fundacja Wilk i Inni Mieszkańcy Lasu 
35. Towarzystwo na rzecz Ziemi
36. Fundacja “Rozwój TAK-Odkrywki NIE”
37. Fundacja Frank Bold
38. Fundacja dla Biebrzy
39. GminniAktywiści
40. Klub Przyrodników Koło Poznańskie
41. FOTA4Climate
42. Koziańskie Stowarzyszenie “Staw Kamieniołom “
43. Drużyna Pierścienicy