Trwa sezon grzewczy, co oznacza, że cały czas dotkliwie odczuwalny jest smog będący efektem spalania (najczęściej w budynkach mieszkalnych) paliw stałych, nierzadko złej jakości, a także odpadów. Smog powoduje nie tylko dyskomfort w przebywaniu na świeżym powietrzu, ale przede wszystkim stanowi realne zagrożenie dla życia i zdrowia. Raporty NIK i NFZ nie pozostawiają wątpliwości: „Polska jest jednym z krajów UE z najgorszą jakością powietrza”, a jej skokowe pogorszenie rodzi gwałtowne konsekwencje zdrowotne i prowadzi do zwiększonej liczby zgonów. W związku z tak alarmującymi danymi podejmuje się zintensyfikowane działania wymierzone w obniżenie poziomu zanieczyszczeń w powietrzu. Na terenie wielu województw obowiązują już przepisy dotyczące jakości spalanych paliw oraz parametrów instalacji spalania wprowadzone przez tak zwane „uchwały antysmogowe”. Jednakże, aby uchwały mogły odnieść pożądany skutek i tym samym wpłynąć na zmniejszenie zagrożenia płynącego z zanieczyszczonego powietrza, konieczne jest przeprowadzanie rzetelnych i częstych kontroli przez powołane do tego organy samorządu terytorialnego, odpowiednie służby oraz inne organy ochrony środowiska.
Trudności związane ze skutecznym przeprowadzaniem kontroli
Podział kompetencji pomiędzy organy różnego szczebla, zakres kompetencji oraz szczegółowe regulacje dotyczące przeprowadzania kontroli u osób fizycznych i przedsiębiorców mogą nastręczać wielu problemów interpretacyjnych oraz praktycznych. Spowodowane jest to w szczególności brakiem jednoznacznych przepisów odnoszących się do kompetencji w zakresie kontroli przestrzegania „uchwał antysmogowych”. Jednocześnie, przepisy dotyczące tej sfery działalności administracji są często nowelizowane, co dodatkowo utrudnia ich prawidłowe stosowanie. W sezonie grzewczym, który w sposób naturalny pociąga za sobą wzmożone kontrole warto usystematyzować swoją wiedzę na ten temat i pochylić się nad problemami, które pojawiają się w praktyce.
Szkolenia Fundacji Frank Bold sposobem na uzyskanie informacji o prawnych aspektach kontroli przestrzegania uchwał antysmogowych
Fundacja Frank Bold prowadzi szkolenia adresowane do pracowników organów administracji rządowej, samorządowej oraz służb i straży, a także aktywistów chcących wpływać na zmianę jakości powietrza w ich miejscowościach. W trakcie szkoleń poruszana jest przede wszystkim problematyka prawnych aspektów kontroli przestrzegania uchwał antysmogowych. Fundacja Frank Bold przedstawia uczestnikom między innymi kompetencje organów, zakres i podstawy przeprowadzania kontroli; omawiane są wzory upoważnień i zawiadomień o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Analizowane są również prawne możliwości rozwiązania praktycznych problemów związanych z odmową lub utrudnianiem przeprowadzenia kontroli, w tym przedstawiona zostaje kwestia nakładania grzywien w drodze mandatu oraz kierowania wniosków o ukaranie do sądu. Odpowiadamy na pytania uczestników szkoleń oraz służymy im wsparciem prawnym.
Dotychczasowe szkolenia z zakresu jakości powietrza
Dotychczas Fundacja Frank Bold przeprowadziła szereg szkoleń dotyczących omawianej tematyki, w tym między innymi:
- w ramach projektu “Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” – szkolenie dla ekodoradców z gmin województwa małopolskiego, zorganizowane na zlecenie Krakowskiego Alarmu Smogowego w dniu 13 grudnia 2016 roku;
- zorganizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w dniach 13 i 14 czerwca 2017 roku szkolenie pt. „Kontrola przestrzegania ograniczeń, nakazów lub zakazów określonych w uchwale antysmogowej – aspekt prawny”;
- kilkanaście szkoleń dla urzędników, samorządowców i mieszkańców gmin w województwie małopolskim w latach 2016-2017;
- przeprowadzone w dniu 9 grudnia 2017 r. na zlecenie Krakowskiego Alarmu Smogowego, w ramach projektu „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, szkolenie dla lokalnych alarmów smogowych pn. „Zagadanienia prawne związane z ochroną powietrza”;
- szkolenie w ramach konferencji szkoleniowej pt. „Kontrolowanie zapisów uchwał antysmogowych” zorganizowanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w dniu 16 października 2018 roku;
- wystąpienie „Prawne uwarunkowania lokalnych polityk klimatyczno-energetycznych” w ramach szkolenia pt. „Lokalne polityki klimatyczno-energetyczne” zorganizowanego 6 listopada 2018 roku w Katowicach przez Stowarzyszenie BoMiasto;
- szkolenie w ramach konferencji „SMOG STOP – aktywne gminy dla czystego powietrza i ochrony klimatu”, zorganizowanej przez Dolnośląski Alarm Smogowy w dniu 16 listopada 2018 roku we Wrocławiu;
- szkolenia dla aktywistów zajmujących się tematyką zanieczyszczenia powietrza.
Broszura informacyjna dot. uchwały antysmogowej dla województwa wielkopolskiego
Poniżej zamieszczamy opracowanie, które powstało w odpowiedzi na pytania pracowników samorządów w związku z przeprowadzonym przez nas szkoleniem dla Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu w dniu 16 października 2018 roku. W broszurze poza odpowiedziami na pytania dot. prawnych aspektów przeprowadzania kontroli przestrzegania uchwały wielkopolskiej (które jednak mają charakter ogólny i najczęściej znajdą zastosowanie również w przypadku uchwał antysmogowych w innych województwach) zawarto również wzory upoważnienia do przeprowadzania kontroli, zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli oraz wniosku o ukaranie.
Kontrola przestrzegania uchwał antysmogowych – analiza
Osoby zainteresowane szkoleniami zachęcamy do kontaktu pod adresem krakow@frankbold.org.
Organizacja szkoleń odbywa się odpłatnie w ramach prowadzonej przez Fundację działalności gospodarczej.
